İTÜ TMDK’dan THM Onur Ödülü: Yücel Paşmakçı(d.1935)…


Toplam Okunma: 6175 | En Son Okunma: 23.11.2024 - 19:51
Kategori: Değerlerimiz, Etkinlikler

İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı kurucularından olan Yücel Paşmakçı’ya ödülü; 5 Mayıs 2009 Salı günü Maçka Kampüsü Mustafa Kemal Anfisi’nde, sanatçı dostlarının ve öğrencilerinin katılımı ile gerçekleştirilecek geniş katılımlı konser ve Süleyman Şenel tarafından yazılan biyografik kitap ile birlikte takdim edilecek. Bu armağanda Paşmakçı’nın Süleyman Şenel gibi eli kalem tutan bir müzikbilimci yetiştirmiş olması büyük önem taşıyor. Darısı diğer Türk/Batı Müziği hocalarının başına…

Halk Müziğinin usta sanatçıların da sahne alacağı konseri, Öğr.Gör. Cihangir Terzi yönetecek…

İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı sanatçı öğretim görevlilerinden Süleyman Şenel tarafından “söyleşi” yöntemiyle hazırlanan biyografik kitap, İTÜ TMDK Müdürlüğü yayını olarak ilk kez okuyucularıyla buluşacak…

Gecenin Konuk sanatçıları:
CENGİZ ÖZKAN (TRT)
ZAFER DAŞTAN (TRT)
GÖKTUĞ ÇELİK (TRT)
ALİ İHSAN YILMAZ (TRT)
ÜMİT TOKCAN (TRT)
GÜLCAN KAYA (TRT)
NURSAÇ DOĞANIŞIK (TRT)
ADİLE KURT KARATEPE (TRT)
CELAL BAKAR (TRT)
TEKİN BÜYÜKKAYA (TRT)
HÜSAMETTİN SUBAŞI (TRT)
ARZU ALDEMİR (TRT)
OĞUZ DOĞAN CENGİZ (TRT)
ERDAL ERZİNCAN
ÇETİN AKDENİZ
MURAT ALDEMİR
VOLKAN KONAK
İSMAİL ALTUNSARAY
GÜRAY CANTÜRK
Dr. GANİ PEKŞEN (EGE ÜNİVERSİTESİ T.M.D. K)
ESAT KABAKLI ( İÜ. DEVLET KONSERVATUVARI)
PROF. ADNAN KOÇ ( İ.T.Ü T.M.D. K )
DOÇ. EROL PARLAK( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR. CİHAN YURTÇU( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR. KADİR VERİM( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR. AYŞEGÜL ARAL( İ.T.Ü T.M.D. K )
SAN. ÖĞR. GÖR. İRFAN KURT( İ.T.Ü T.M.D. K )
SAN. ÖĞR. GÖR ŞENDOĞAN KARADELİ( İ.T.Ü T.M.D. K )
SAN. ÖĞR. GÖR E. ŞAFAK GÜRLER( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR DENİZ GÜNEŞ ( İ.T.Ü T.M.D. K )
ARŞ. GÖR. A.SERHAT TURUNÇ( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR. MURAT TORAMAN ( İ.T.Ü T.M.D. K )
ÖĞR. GÖR. ÜNAL YÖRÜK( İ.T.Ü T.M.D. K )
VE
İ.T.Ü T.M.D. K. ÖĞRENCİLERİ

YÜCEL PAŞMAKÇI (d.1935)
Yücel Paşmakçı, 1935 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğretimini sırayla Moda ilkokulu, Kadıköy ortaokulu ve Haydarpaşa lisesinde yaptıktan sonra, İstanbul üniversitesi iktisat fakültesine girdi. Bu fakülteye iki yıl devam etti ve halk müziğine olan tutkusu nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı.

Yücel Paşmakçı, 1954 yılında İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Topluluğunda Stajyer Saz Sanatçısı olarak göreve başladı. Bu tarihte İstanbul Radyosunda oluşturulan ”Yurttan Sesler Topluluğu” nun kadrosu, dördü saz on’u da ses olmak üzere toplam 14 kişiydi. Bugün 69 üyesi bulunan bu topluluğun o günkü çekirdek kadrosu şu isimlerden oluşuyordu. Halk Müziği Ses Sanatçıları: Selahattin Erorhan, Ahmet Sezgin, Nihat Mercanlı, Rıdvar Cor, Yüksel Özkayhan, Azize Tözen, Fatma Türkan, Neriman Gürpınar, Nasip Cihangir, Birgül Bilgiser. Halk Müziği Saz Sanatçıları: Zekai Beşgül, Orhan Dağlı, Yücel Paşmakçı, Kenan Şavklı. Önceleri Muzaffer Sarısözen tarafından verilen Solfej ve Repertuar dersleri, daha sonra ve uzun yıllar Ahmet Yamacı tarafından yürütüldü.

Yücel Paşmakçı, İstanbul Radyosundaki bu çalışmalarının yanı sıra, 1961-1972 yılları arasında İstanbul Belediyesi Konservatuarı Türk Halk Müziği İcra Heyetinde Halk Müziği Saz Sanatçısı olarak çalıştı. 1972 yılında TRT İstanbul Radyosu Türk Halk Müziği ve Oyunları Müdürlüğüne atandı. İdari görevi devam ederken Yurttan Sesler Topluluğu’nu yönetti ve Repertuar derslerine girdi. Ayrıca Türk Folklor Kurumu Derneği’nin Genel Başkanlığını üstlendi ve 1974 yılından itibaren bir buçuk yıl yürüttü. 1975-1976 yıllarında İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuarının Kuruluşu ve öğrenime başlaması safhasında Yönetim Kurulu Üyeliğine ve Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu.

Yücel Paşmakçı, 1976 yılında TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği ve Oyunları Müdürlüğüne atandı. Bu görevini sürdürürken zaman zaman Ankara Radyosu Yurttan Sesler Topluluğunu da yönetti. TRT Kurumunun üyesi olduğu Avrupa Yayın Birliği (EBU) nun Folklor alt çalışma grubunda görev aldı. EBU’nun İsviçre’nin Cenevre kentinde yaptığı toplantılara TRT Kurumunu temsilen iki yıl üst üste katıldı. (1977-1978) Yine aynı yayın birliğince ilki; 1977 yılında ikincisi, 1979 yılında Bulgaristan’ın Yanbol kentinde düzenlenen Rostrum’lara katıldı.

1976 yılında Dışişleri Bakanlığı ve TRT’nin Kıbrıs’ta ortaklaşa düzenledikleri Barış Şenliklerinde Halk Müziği Koro Konserlerini yönetti. Ayrıca, 1966 yılından itibaren TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği Denetleme Kurulu’nda, 1972 yılından itibaren de bugüne dek Bilimsel Araştırma ve Repertuar Kurulu’nda üye olarak görev aldı. 1979 yılında kendi isteği üzerine İstanbul Radyosu’na tayini yapıldı. Çalışmalarını Türk Halk Müziği uzmanı olarak sürdürürken TRT Kurumunun muvafakati ile 1983 yılında İ.T.Ü. Türk Musikisi Devlet Konservatuarına Öğretim Görevlisi olarak naklen atandı.

Halk müziğimizin değerli sanatçılarından Yücel Paşmakçı, Türkiye’nin çeşitli yörelerinden yaptığı araştırma ve derlemelerle TRT Halk Müziği Repertuarına 300′e yakın türkü ve halk ezgisi kazandırdı. Derlediği ve notaya aldığı türkü ve halk ezgileri, TRT Müzik Dairesi Başkanlığı’nca bastırılıp çoğaltıldı, konuyla ilgili kişi ve kuruluşlar ile TRT Kurumu Halk Müziği sanatçılarına dağıtıldı. Gerek resmi gerekse özel olarak derlenen bu türkü ve ezgilerin yaprak nota halinde bastırılıp, ”Yurttan Sesler” adı altında 5 cilt halinde, ilgili kişi ve kuruluşlara dağıtılmasında Nida Tüfekçi’den sonra en çok emeği geçenlerden biri de Yüçel Paşmakçı’dır.(1)

Yücel Paşmakçı Röportajı’ndan:

“Müzisyen olmayı kesinlikle düşünmüyordum. İstanbul Radyosu saz sanatçısı sınavı açtı. 25 Temmuz’da girdim. Kazanacağımı hiç düşünmemiştim.”
Mesut Cemil, Muzaffer Sarısözen, Cevdet Çağla, Refik Fersan vardır radyo jürisinde. Paşmakçı, Isparta Zeybeği çalar. 250 kişi arasından seçilen dört genç arasına girer. İki yıl boyunca hem okula gider hem de radyoya. Muzaffer Sarısözen’den, Ahmet Yamacı’dan dersler alır. Her ikisi de nazik, babacandır. Sayelerinde türkülerle gönül bağı daha da güçlenir…

1972 Nida Tüfekçi “Ben Ankara’ya Müzik Yayınları Müdürlüğü’ne gidiyorum, İstanbul Radyosu’nu sen üstlen” deyince tüm işlerini bırakıp THM ve Oyunları Şubesi Müdürlüğü’ne başlar. Program yapar, koro yönetir, Avrupa Yayın Birliği’nde Türkiye’yi temsil eder. Radyoya yöre ozanları gelmekte, hiç duyulmadık türküler söylenmektedir. Paşmakçı bunları notaya aktarır. Arşiv fişlerinde derleyen bölümüne adı yerine “THM Şubesi” yazar. Sadece sahada derlediği türkülere imza attığı için arşivlerde, derlediği türkülerin sayısı 400’ü aşmaz.

1979’da, Paşmakçı’nın TRT’deki “kızak” günleri gelir.
Uzman kadrosuna atanıp, bir kenara bırakıldığı dönemi müthiş bir projeyle değerlendirir:
“1920’lerden 1950’lere kadar Anadolu’dan derlenen 10 bin civarında ezgi TRT arşivinde, balmumu silindirler ve taş plaklarda duruyordu. Küçük bölümü banda aktarılmıştı. Ankara Konservatuvarı’yla konuşup onların yardımıyla hepsini banda aktardık. Bir kopyasını onlara verdik. Üç yılda bu ezgileri ikişer kez dinleyip notaya geçebilecekleri saptadım, kartoteks hazırladım. Bazılarını notaya aktardım, diğerlerini TRT’nin uzmanları. Bu sayede repertuardaki türküler 5 bini buldu.”

Aynı dönemde TRT’nin “diskotek tasfiyesi” operasyonuyla hurdaya satılmak üzere ayrılan eski kayıtlar arasında çok önemli eserler bulur, bunları yeni ses sistemlerine aktarır, yeniden arşivler. 1983’te İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na geçer. 2000 Eylülü’nde emekli olana kadar Temel Bilimler Bölümü THM Ana Sanat Dalı Başkanlığı’nı yürütür. Bu arada dersler verir.
Derleme yaparken kurallarını bir yana bırakıp ortama uyar. Bazen bir balıkçı meyhanesinde, bazen bir köy kahvesinde çalar, çevredekileri şevke getirip yöredeki otantik ezgileri toplar. Ünlü türkücülerin ağzından Türkiye’ye marş olan birçok türkü bu çabalar sonucu derlenmiştir.
“Bir Fırtına Tuttu Beni” 98 yaşındaki göçmen Fatma Çil’in, “Bir Yiğit Gurbete Gitse” Keskinli bir genci, “Dam Üstüne Çul Serer” Sıvaslı aşığın ses dağarcığından çıkar. “Önemli olan hakiki kaynak kişiyi, yani otantik ezgiyi en doğru haliyle söyleyeni bulabilmek. Bazıları kendi yazdığı türküleri otantik diye yutturmaya kalkıyor. Aldatmacayı sözcüklere, yöre ezgilerine bakıp ortaya çıkarıyoruz.”…
Paşmakçı’nın halk müziğiyle ilgili iki endişesi var:

TRT arşivlerin korunamaması ve kayda geçmeyen ezgilerin hızla kaybolup gitmesi. Kırşehir’de abdal geleneği, Urfa’da sıra geceleri sayesinde ezgilerin genç kuşağa geçtiğini, ancak Anadolu’nun diğer bölgelerinde hızla unutulduğunu söylüyor. Bir de yozlaşmadan şikayetçi. Türküleri çokseslendirme, modernleştirme faaliyetlerinin tümüne karşı.(2)
________________________________
(1) http://www.cep-x.com/ansiklopedi/471339-yucel-pasmakci.html
(2) “YÜCEL PAŞMAKÇI Röportajı / Bağlama nezih ortamda çalınır” Serhan Yedig / 14 Mart 2004 / Hürriyet Gazetesi
Fotoğraf: Senih GÜRMEN
http://www.muziksoylesileri.net/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=43




Hoşgeldiniz