“Seyircilerimizden hayvanı olanlar için mükemmel bir ahır tahsis edilmiştir”… Ayhan Sarı


Toplam Okunma: 4316 | En Son Okunma: 20.11.2024 - 05:18
Kategori: Tarih ve Anılar, Yazarlarımız: A.Sarı

19. yy’da tiyatro’ya gelen izleyicilerin özel ulaşım araclarının park probleminin çözümüne dair örnek, şimdiki izleyicilerin gıptâsına sebeb oluyor… Şöyle ki: Gedikpaşa Tiyatrosu’nun 1867 yılı son aylarına ait ilanlarından birinde görülen ilan, o zamanlarda tiyatroseverlerin şehirdeki toplu taşıma araçlarının azlığı ve de atlarını bağlayacakları yer bulamamaları nedeniyle tiyatroya gelmekten vazgeçmelerini önlemek maksadıyla tiyatro sahiplerinin / idarecilerinin ne yollara başvurduğunun sempatik kanıtı…

Gedikpaşa Tiyatrosu İstanbul - Gedikpaşa’da pek çok tiyatro topluluğuna ev sahipliği yapmış, ancak esas ününü Güllü Agop’un Osmanlı Tiyatrosu’yla sağlamış bir tiyatrodur. Önceleri yabancıların, yabancı oyunlar oynadığı ve gösteriler yaptığı sahne, 20 Aralık 1866 tarihinde “Gedikpaşa Tiyatrosu” adıyla açılmıştır. Ermeni tiyatro topluluklarının burada Ermenice oyunlar oynadıklarını belirtmek gerek… Pek çok ilkin yaşandığı Gedikpaşa Tiyatrosu’nda bir ilk de müslüman oyuncuların sahne almasıdır. Güllü Agop yönetimindeki olan Asya Kumpanyası topluluğunun, aslı Ermenice olan Sezar Borcia adlı oyunu Türkçe olarak 16 Nisan 1868 tarihinde sahnelemesiyle tiyatro tarihimizde ilk kez bir oyun Türkçe sahnelenmiş oluyordu. İlk Türkçe telif oyunu ise 1869′da sahnelenen Fuzuli’nin Leyla ve Mecnun’unun sahneye uyarlanmış şekliydi. Güllü Agop, burada yani Gedikpaşa Tiyatrosu’nda Osmanlı Tiyatrosu olarak anılan topluluğuyla birlikte pek çok Türkçe oyunu ilk kez sahnelemiş, kültür hayatımıza katmıştır…


Dolmabahçe 19. yüzyıl

Gedikpaşa Tiyatrosu zamanında evde at vb. ulaşım hayvanı beslemek, doğal olarak da şehrin herhangi bir yerine veya işe at veya at arabası ile gidip gelmek, dolaşmak sıradan bir olguydu.

Gedikpaşa Tiyatrosu yönetimi anlayışı; o zamanların tiyatroseverlerinin gösteriyi izlemeye at ile, at arabasıyla gelebilmeleri, akşam / gece vakti hayvanlarını tiyatronun dışında güvensiz bırakma endişeleri sonucu tiyatroya gelmekten vazgeçmemeleri için gazeteye verdikleri ilanlarına şu satırları ekleyecek derecede gelişmişti:

“Seyircilerimizden hayvanı olanlar için mükemmel bir ahır tahsis edilmiştir. (1)”
_____________________________________
(1) Refik Ahmet Sevengil “Türk Tiyatrosu Tarihi IVI - Saray Tiyatrosu” Devlet Konservatuarı Yayını, MEB Basımevi, İstanbul - 1962




Hoşgeldiniz