80 yıl sonra “Ahenk”…


Toplam Okunma: 6053 | En Son Okunma: 23.11.2024 - 19:16
Kategori: Çalgılar

Ayhan Sarı’nın “Türk Müziği Çalgıları” kitabında ud’un “akrabaları-çeşitleri” başlığında yer verilen “Ahenk” isimli çalgı, bulucusu Eskişehirli Süleyman Suat Sezgin tarafından 1930′da vücuda getirilmişti. Şimdi çalgıya oğlu Sedat Sezgin sahip çıkıyor. Biraz ud biraz da cümbüş kombinasyonu olarak imal edilen ahenk çalgısı Eskişehir’de Ahenk Müzik Evi’nde müzisyenler tarafından tercih edilmeyi bekliyor…

Ağaç ve küçük baş hayvan derisi kullanılarak yapılan, tını olarak ud ve cümbüş arasında olan ahenk in kafesleri udu, derisi cümbüşü andırıyor.


Ahenk

Günümüzde 80′i çalgının mucidi Süleyman Suat Sezgin tarafından yapılmış olmak üzere toplam 100 civarında ahenk olduğunu Sedat Sezgin belirtmektedir.


Ahenk çalgısı ve mucidinin oğlu Sedat Sezgin

Ahenk Eskişehir ve İstanbul’da üretiliyor.

Eşiğinin deri üstünde olmasından dolayı, ısı değişmeleri neticesinde akord probleminin yaşanma riski bulunan çalgının bu sorunu -diğer kimi derili çalgılarda olduğu gibi- “cam deri” olarak tabir edilen plastik, röntgen filmi tarzı plastiklerle çözülebilir gibi görünse de deri ile sözkonusu plastik maddenin tınısının aynı olmadığı icracılar tarafından dile getirilmektedir.

Cümbüş gibi tümüyle, ahenk gibi kısmen eşik altında deri bulunan bir çalgı ile göğsü tamamen ağaç olan çalgıların tınıları da farklı olacaktır. Bu açıdan bakıldığında ahenk orijinal bir çalgıdır.

Bir çalgının yaşamasında diğer önemli bir husus da çalgının işlevsel olup olmadığı, yapımcılar tarafından imali ve icracılar tarafından tencih edilme sıklığıdır.

“Türk Müziği Çalgıları” kitabından Ahenk:

“1930 civarlarında Eskişehir’de Akşehirli Süleyman Suat Bey tarafından, udun sesini bozmadan ve gövdesini bir miktar küçültmek yoluyla oluşturmuştur. Ağaçtan yapılmış gövde daire biçimlidir ve göğsün eşik altında üçte birine oval biçimde deri koyulmuştur. Şekil olarak cümbüşe benzer. Resim için bkz. “Nota” Müzik Mecmuası; Sahibi: M.Niyazi (Ayomak); 1933-35 arası 37 sayı çıkmıştır; sy 25; önkapak içi.”(1)
________________________________
(1) Ayhan Sarı “Türk Müziği Çalgıları: Ud, Tanbur, Kanun, Kemençe, Ney ve Kudüm” Nota Yayınları, İstanbul 2012, sf .31 ;
Bilgi araştırması 1985 yılında tamamlanmış haliyle basılmıştır.




Hoşgeldiniz