Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde devlet sanat kurumlarına neşter*…
Toplam Okunma: 3609 | En Son Okunma: 21.11.2024 - 13:52
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Bakanlar Kurulu Kararı’yla 90 gün için Lefkoşa Türk Belediyesi’nin “başkanlığına” atanan Lefkoşa Kaymakamı Kemal Deniz Dana’nın göreve başlamasının ardından Belediye bünyesinde görev yapan Belediye Tiyatrosu, Belediye Orkestrası ve Belediye Türk Sanat Müziği Korosu‘nun Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılması; belediye bütçesinden ayrılan aylık 30 bin TL’lik kaynaklarının kesilmesi uygulamasına tepkiler sürüyor…
Konuya ilişkin Kıbrıs Postası’na konuşan Lefkoşa Belediye Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Yaşar Ersoy:
”LTB’nin kültür-sanat departmanının da kapatılacağı duyumlarını alıyoruz. Kapatma kararının geçici ya da kalıcı olup olmadığı hakkında şu ana kadar net bir bilgi edinemedik. Kemal Deniz Dana ile 15 gündür diyalog sürecine girmeye çalışıyoruz. Fakat Dana bizi aşağılayıcı şekilde tavır takınıyor. Dana bize, ‘Şimdi sanat zamanı değil, sanat kimin umurunda’ şeklinde söylemlerde bulundu.
Lefkoşa Belediye Tiyatrosu Sanat Yönetmeni Kıymet Karabiber:
Kemal Deniz Dana bize şöyle dedi:
‘Amirlerine saygı göstermeyi bileceksin. Amirine arkanı dönüp çıkmayacaksın. Oturduğun yerde görünce ‘popunu’ hafif kaldıracaksın. Tiyatro kimin umurunda. Tüzüğü ise bu tarafa geçerim, belediye başkanı olarak iptal ederim. Bu tarafa geçerim, kaymakam olarak iptal ederim. Artık sizi görmek istemiyorum. Biz şimdi 20 Temmuz için temizlik işleriyle uğraşıyoruz. Benim memurumsan görevini bil ve o şekilde davran.’ … Dana bunları söylerken BES Başkanı Savaş Bozat da oradaydı… Bizimle ilgili tüzüğü savcılığa götürüyor. Bu tüzük savcılık tarafından onaylanmıştır. 2007′de belediye meclis üyeleri ve kaymakam tarafından onaylanmıştır. Belediye meclis üyelerinin kararı ile kendilerine ayrılan 30 bin TL ödenek içerisinde, orkestra, Türk Sanat Müziği Korosu ve Belediye Tiyatrosu’nun tüm masraflarının karşılanmasının yanında, çalıştırılan bazı personellerin de ücretleri ödenmekte olup aynı zamanda harcamalar da bu miktarın içerisinden yapılmaktadır.”
Osman Aktaş: “Ödenek kesilmesi hususuna konu olan 30 bin lira; tiyatro, iki koro, oyunlar konserler ve festivaller için kullanılıyordu. Bu parayla tüm bunların yapılması bile mucizedir.
Sanatçılar belediyenin malı değildir. Kimse bize otur, kalk diyemez. Bizler 1980′li yıllarda özgürlükçü sanat yaptığımız için kapı önüne konulmuştuk. Yine konulabiliriz. İnsan, onuruyla ayakta durur. Bu onursuzluğu yapanları kınıyoruz.”
Zorunlu izine çıkarılan Belediye Meclis Üyeleri ise tek tek yaptıkları konuşmada, kültür-sanat departmanına yönelik kararı kınadıklarını belirterek, kültür-sanat ekibinin yanında olduklarını belirtiyorlar.
Konuya ilişkin Lefkoşa Belediye Tiyatrosu adına Sanat Yönetmeni Kıymet Karabiber’in açıklama metni şöyle:
“Kıbrıs Türk kültür sanat hareketi içinde 32 yıldır ortaya koyduğu nitelikli etkinliklerle, sanatsal üretimi, düzenlediği festivaller, demokrasi ve barış mücadelesi ile toplumun hizmetinde olan ve Kıbrıs Türk Belediyecilik tarihinin ilk sanat kurumu olan Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’na yönelik etkisizleştirme ve işlevsiz bırakmaya yönelik uygulamalar başlatıldı.
Anayasa’ya aykırılığı tartışılan Yasa hükmünde kararname ile Belediye Başkanı Cemal Bulutoğluları ve Belediye Meclis’nin 90 gün izne çıkartılması ile yetkilendirilen Lefkoşa Kaymakamı ve 8 kişilik komisyonu Lefkoşa Türk Belediyesi’nde çözüm bekleyen birçok sorun varken, muhalif duruşu, söylemi ve eleştirel sanat anlayışıyla iktidarın pek hoşlaşmadığı ve zaman zaman hedefleri durumuna gelen Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’nu intikam duygularıyla ve siyasi bencil çıkar hesaplarıyla çökertmeye çalışıyorlar.
Özerk bir yapı ve sanatın kendi özüne uygun bir işleyiş sağlayabilmek için önerilerimiz doğrultusunda Belediye Meclisi’nin M.K. No: 2/2007 kararı ile “Lefkoşa Türk Belediyesi Kültür Sanat Kurumu” oybirliği ile kurulmuştur. “Kurum” kapsamında Lefkoşa Belediyesi’nin diğer kültür sanat faaliyetleri ve festivalleri de yürütülür. Bu faaliyetlerin yürütülebilmesi için yine Belediye Meclisi’nin M.K. No: 23/2007 sayılı oybirliği ile aldığı kararla bütçesi de oluşturulur.
Bu doğrultuda, Başsavcılıktan görüş alınarak Belediye Meclisi’nin hazırladığı “Lefkoşa Türk Belediyesi Kültür Sanat Kurumu” tüzüğü İçişleri Bakanlığı ve Lefkoşa Kaymakamlığı tarafından da onaylanır.
Kurum tüzüğünün amaçları doğrultusunda çalışmalarını yürüten Lefkoşa Belediye Tiyatrosu verimliliğini artırmış, yurtiçinde ve yurtdışında bir çok başarı kazanmıştır.
Yine tüzük kapsamında az sayıda bulunan sanatçı ve teknik eleman sıkıntısını aşmak ve etkinlik yapabilmek için, memur anlayışından uzak, sanatın emekliliği olmaz ilkesiyle ülkemizde çok az sayıda bulunan tecrübeli, birikimli ve tiyatromuzun duayeni olan sanatçılarımız ve sayıları 4-5 olan konservatuvar mezunu ama kadroya giremeyen genç yetenekli sanatçılardan hizmet alımı yapılarak çalışmalarımızı yürütürken kararname ile Belediye yönetimine el koyanlar, büyük emeklerle sağladığımız çalışma düzenini ortada oybirliği ile alınmış Belediye Meclis kararlarına ve tüzük hükümlerine rağmen Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’nu işlevsizleştirmek, verimsizleştirmek memurlaştırmak ve kuşaklar arası kopukluk yaratarak çökertmek niyetiyle uygulamalara girdiler.
Bir toplumsal proje olarak kurulan Lefkoşa Belediye Tiyatrosu 32 yıldır başkent Lefkoşa’nın ve genelde ülkenin tek düzenli, nitelikli sanat kurumudur. Bu sanat kurumunun işlevsizleştirilmesine ve çökertilmesine izin vermeyeceğiz…”.
Kuzey Kıbrıs’taki tiyatro kapatma kararına ilişkin bir açıklama yapan İstanbul Şehir Tiyatrosu Sanatçıları Derneği, Sanatçılar Girişimi, Devlet Opera ve Bale Çalışanları Vakfı, Devlet Tiyatrosu Sanatçıları Derneği ve Tiyatro Oyuncuları Meslek Birliği açıklaması:
“1980 yılında, KKTC Devlet Tiyatrosu’ndan 4 sanatçıyı bir bahaneyle kurumdan uzaklaştırmışlardı. O günkü Devlet Tiyatrosu Müdürünün ihbar yazısı, bu dört sanatçının izinsiz olarak Lefkoşa Belediyesi Kültür Şenliğinde “Vatandaş Oyunu”nu oynadıkları ve komünizm propagandası yaptıkları iddiasını taşımaktaydı. O dönemde kurumdan uzaklaştırılan sanatçılar Belediye bünyesinde çalışmalara başlamıştı. 32 yıldır belediye bünyesinde görev yapan sanatçılar tiyatro yapabilmek için yerine göre at arabasıyla yol aldılar, yerine göre çevresi yosun bağlamış bir sobayla ısınan bir depoda oynadılar, gün oldu varillerin üstüne kalasları dizip sahne kurdular, günü geldi minik şirin sahnelerine kavuştular. Geliştiler, serpildiler, büyüdüler… Şimdi Kanun hükmünde kararname ile belediye başkanlığına tayin edilmiş bir kaymakam, bu tiyatroyu çökertmeye çalışmaktadır. Kıbrıs’lı meslekdaşlarımızın ve Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’nun yanındayız”
________________________________________
* Bkz: Devlet sanat kurumu özelleştirmeleriyle “sanat zenginleri” yaratılabilir mi?..
http://www.musikidergisi.net/?p=2174