Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçılarını emekliliğe teşvik yasa tasarısı…
Toplam Okunma: 11918 | En Son Okunma: 21.11.2024 - 06:16
“Sanatçı memur” yerine “sözleşmeli sanatkâr personel”… 2007’den beri söylenegelen Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçılarını emekliliğe teşvik yasa tasarısı netleşmeye başladı… Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bundan böyle yalnızca Devlet Tiyatroları’nda değil, kendisine bağlı tüm sanat kurumlarında “kadrolu sanatçı alımına” sıcak bakmadığı, yeni taslakta yer alan “sözleşmeli sanatkâr personel” uygulaması ile “emekliliği teşvik” maddelerinin, KTB ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı tüm sanatçılar için geçerli olacağı duyumu gündemde (14 Haziran 2012)…
Doğruluğu teyid edilmemiş bilgilere göre:
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda görev yapan sanatçıların emekliliğe teşvik edilmesine yönelik hazırlanan yasa tasarısı Bakanlar Kurulu’na sunulmak üzere…
“Sözleşmeli sanatkâr personel” kadrosu geliyor.
Tasarının ana amacı Devlet Tiyatroları, Devlet Opera Balesi, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, Devlet Koro ve Toplulukları, Devlet Senfoni Orkestraları gibi 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’na bağlı kadro karşılığı sözleşmeli şeklinde çalışan sanatçıların emekliliğe teşvik edilerek oralardaki kadroların rahatlatılması olarak algılanıyor.(*)
Şimdiki sisteme göre emekli olduklarında maaşları yarı yarıya düşen mevcut sanatçıların yeni tasarıyla emekli ikramiyeleri arttırılıp, maaşlarında iyileştirmeye gidileceği söylense de; alınan duyumlarda -25 yılını yeni doldurmuş- 50’li yaşlarının başında olanlar açısından emekli ikramiyesi ve (ayrıntıları “off record” olarak kaydettiğimiz) maaş düzenlemesinin beklenen sonucu karşılamadığı, piyasada icra-i zanaat eyleyen bazı mevcut kadroluların bu fark tutarını zaten altı ayda kazandıkları, bu nedenle de yasanın diğer sanatçıların emekliliğine neden olacağı, meydanın piyasada para karşılığı çalışanlara kalacağı dile getiriliyor.
Çoğu 1980’li yılların ortalarında ve 1990 başlarında kurulan devlet korolarında görev yapan 50 yaş ve 25 - 28 yıllık sanatçıların müktesep hak olarak daha 15 yıllarının bulunduğu, sözkonusu yasanın amacına ulaşmasında lokomotif güç olacak olan bu çoğunluk sanatçıların sıcak bakmaması durumunda yasanın amacına ulaşamayacağı konuşuluyor.
* * *
Mevcut duruma göre “sanatçı memur” eliyle yürütülen işler için ihtiyaç halinde, İş Yasası’na göre “sözleşmeli sanatkâr personel” istihdam edilebilecek. Bu kişilere ödenecek taban ve tavan ücretler, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün bağlı kuruluşlardaki kurulların teklifi üzerine bakan onayı ile belirlenecek.
“Sanatkâr memurlar”, emeklilik açısından daire başkanlıklarının sahip olduğu mali ve sosyal haklara sahip olacak. “Sanatkâr memurlar”a bağlanacak olan emekli aylığı, ikramiye dahil, almakta oldukları brüt sözleşme ücret tutarının yüzde 65’inden düşük olamayacak.
Halen görev yapan sanatçıları emekliye teşvik amacıyla; resmi emeklilik yaşı olan 65 yaşına:
3 yıl kalmış olanlara mevcut ikramiyesinin yüzde 30;
3 yıldan çok ve 6 yıl dahil olanlara yüzde 40;
6 yıldan fazla kalmış olanlara yüzde 50 oranında fazlası ödenecek…
Başvurma süresinin yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 4 ay olduğu belirtiliyor…
Mevcut durumda aralık ve haziran olmak üzere yılda iki kez verilen teşvik ikramiyeleri yeni düzenlemeyle kaldırılıyor.
“Sanatkâr memurlar”, iki sanat sezonu üst üste olmamak kaydıyla, ücretsiz izin alarak, kurumları dışında ikinci bir iş yapabilecek.
“Sanatkâr memurlardan” ücretsiz izin alanların dışındakiler, izin almak suretiyle, bakanlık faaliyetleri dışında katıldıkları her türlü gelir getirici faaliyetten elde ettikleri net gelirin yüzde 30’u oranındaki tutarı, kültür - sanat faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla bakanlık adına açılacak özel hesaba yatıracaklar.
Büyükşehir ve il belediyeleri ile il özel bütçelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bütçesinin genel bütçe içindeki oranından az olmamak kaydıyla, kültür ve sanat faaliyetlerinin desteklenmesinde kullanılmak üzere pay ayrılması zorunlu olacak.
Sözleşme süresi boyunca sanatçıların, kamu hastanelerinden yararlanma, bir anda iş akdinin feshedilememesi gibi hakları korunacak.
Devletin sanat toplulukları belli merkez “ellerde/illerde” toplanacak…
____________________________________
(*) Kültür Bakanlığı uygulamasının, sayıları her yıl yüzlerce artan konservatuar ve müzik okulu mezunlarımızın sosyal güvenlikli gelecek bulma sorununa etkisi şimdilik bilinmiyor. İki seçenek var: Ya yeni sanatçı alınmayıp konu iyice çözümsüzleştirilecek, ya da “görevli / ücretli sanatçı” kapsamı tüm illere hatta ilçelere, Türkiye’ye yaygınlaştırılarak iyice çözümlenecek… Konu ile ilgili Dr. Ayhan Sarı’nın 2007 yılında yayınlanmış bir yazısı:
“Her İlimize Değil, Her İlçemize Yarı Profesyonel Bir Koro. Neden Olmasın?..”
http://www.arsiv2007.musikidergisi.net/?p=138