Eskişehir, 2013’de Türk Dünyasının Kültür Başkenti…
Toplam Okunma: 2842 | En Son Okunma: 19.11.2024 - 10:35
Eskişehir’i 2013 yılında Türk Dünyasının Kültür Başkenti olarak hazırlamak, etkinlikleri planlamak, yönetmek; kamu ve sivil kurum ve kuruluşların yapacakları çalışmalarda koordinasyonu sağlamak amacıyla merkezi Eskişehir’de olan “ESKİŞEHİR 2013 TÜRK DÜNYASI KÜLTÜR BAŞKENTİ AJANSI” kuruluyor… Etkinlik ödeneklerinin harcanmasında İstanbul 2010 Ajansı’nın önemli bir tecrübe olarak gözönünde bulundurulması bekleniyor…
Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul Günay 2011’de, İstanbul 2010 Ajansı’nda(1) yaşanan bazı olumsuz uygulamalar hakkında edinilen tecrübeye dikkat çekmiş şöyle demişti:
“İstanbul 2010 Ajansı ne yazık ki sivil toplumdan bizim ajansı kurarken umut ettiğimiz desteklerin hiçbirini toparlayamadı. Tamamen genel bütçeden kaynak ayırdık. Bu genel bütçedeki kaynağı kullanmak konusunda yeni bir bürokrasi oluştu. Üstelik gereksiz yere insanlara maaş ödedik. Bizim bakanlığın birimleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ve Özel İdare’nin görevlendireceği bazı sanat insanlarıyla çok daha ekonomik olarak o kaynağı kullanabilirdik. Eğer Sivil toplum hareketi yaratabilse, kamunun verdiği kaynağın yarısı kadar zenginleştirebilseydi devam edebilirdi…” (2)
İstanbul 2010 Ajansı, Eskişehir 2013 Ajansı açısından önemli bir tecrübe oldu. Bu alandaki kötü niyetli ve basiretsiz şahıslar/kuruluşlar tanındı.
* * *
ESKİŞEHİR 2013 TÜRK DÜNYASI KÜLTÜR BAŞKENTİ AJANSI
Hakkında kanun tasarısı:
Ajansın kurulması ve görevleri
MADDE 1-
(1) Eskişehir’i 2013 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak hazırlamak, bu amaçla 2013 yılında yapılacak etkinlikleri planlamak ve yönetmek, kamu ve sivil kurum ve kuruluşların yapacakları çalışmalarda koordinasyonu sağlamak üzere, bu Kanunda yer alan düzenlemeler dışında özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz ve merkezi Eskişehir’de olan Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı kurulmuştur.
(2) Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı; Koordinasyon Kurulu, Danışma Kurulu, Yönetim Kurulu ve Genel Sekreterlikten oluşur.
(3) Ajansın gelirleri şunlardır:
a) Eskişehir İl Özel İdaresi, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyelerinin 2012 ve 2013 bütçelerine bu amaçla konulacak ödenek.
b) Eskişehir Ticaret Odası ve Eskişehir Sanayi Odası tarafından 2012 ve 2013 yıllarında aktarılacak tutarlar.
c) Genel bütçeden yapılacak yardımlar.
ç) Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ile Anadolu Üniversitesi döner sermaye işletmelerinin gelirlerinden 2012 ve 2013 yıllarında aktarılacak tutarlar.
d) Her türlü naklen yayın, reklam ve sponsorluk gelirleri.
e) Gerçek ve tüzel kişilerden alınacak nakdi ve ayni bağış ve yardımlar.
f) Gelirlerin nemalandırılmasından elde edilecek gelirler.
g) Yapılacak etkinliklerden sağlanacak bilet satış gelirleri.
ğ) Diğer gelirler.
(4) Gelirler ulusal bankalardan birinde bu amaçla açılacak hesapta toplanır. Hesap açmaya, kapamaya veya hesapta toplanan tutarları nemalandırmaya Yönetim Kurulu yetkilidir. Yönetim Kurulu bu yetkisini en az iki üyesi aracılığı ile kullanabilir veya Genel Sekretere devredebilir.
(5) Bu Kanun çerçevesinde kullanılacak, kamu veya özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetindeki 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmazların korunması, bakımı, onarımı ve amaca uygun düzenlenmesi için anılan Kanunun 12 nci maddesi ve bu maddeye istinaden çıkarılan yönetmelik hükümlerine göre, Yönetim Kurulunca Eskişehir Valiliğine kamulaştırma hariç projeler sunulabilir. Bu projeler için belediyelere uygulanan oran sınırlamalarına tabi olmaksızın kaynak aktarılabilir.
(6) Bu maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendi uyarınca genel bütçeden yapılacak yardımları, Maliye Bakanlığı bütçesinde yeni açılacak bir tertipten dördüncü fıkrada belirtilen hesaba aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir.
(7) Ajans bu Kanun kapsamında yaptığı işlemler nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanunu ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınan harçlardan ve katılım payından, bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlarla ilgili olarak damga vergisinden muaftır.
(8) Bu Kanun kapsamına giren mal ve hizmet alımları ile yapım işleri satım, kira ve her türlü işlemlerde 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. Alım, satım ve kiralama işlemleri ile yapılacak harcamalara uygulanacak usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yönetim Kurulunca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.
(9) Yönetim Kurulu, ajansın mali yönetimi ve özel hesapta yer alan kaynakların kullanım ve harcama esaslarını ehliyet, rekabet, şeffaflık, eşit muamele, verimlilik ve hesap verilebilirlik çerçevesinde belirler ve uygular.
(10) Yönetim Kurulu, Türk Dünyası Kültür Başkentliği uygulamasının sona ereceği 31/12/2013 tarihinden itibaren altı ay içinde tasfiye işlemlerini tamamlar. Toplanan ödenek, gelir ve bağışlardan artan meblağ, tasfiyeyi müteakip iki eşit parçaya bölünüp, kültür ve sanat etkinlikleri için kullanılmak üzere Eskişehir İl Özel İdaresi ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi bütçelerine gelir olarak kaydedilir.
(11) Ajansın ve organlarının oluşumu, görevleri, çalışma esasları, yapılacak etkinliklerin çerçevesi ve öncelikleri, kültür ve sanat altyapı çalışmaları, organlara üye olarak katılacak kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve diğer gerçek veya tüzel kişiler ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir.
MADDE 2- 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 79- Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajansa yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilir.”
MADDE 3- 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“ç) Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajansın anılan Kanunda sayılan görevleriyle ilgili yaptığı faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri,”
Yürürlük
MADDE 4- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 5- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
Eskişehir, kültürel zenginlikleri ve farklı kültürel topluluk ve grupların bir arada ve ahenk içinde yaşadığı bir kent kimliği ile öne çıkmaktadır. Kültür, gençlik, spor, çocuk, kitap gibi temalarla özdeşleştirilen kentlerde belirli bir yıl içerisinde yoğunlaştırılmış etkinlikler gerçekleştirilmesi, kentin markalaşma ve tanıtımına büyük bir destek sağlamaktadır.
Amacı, Türk dili konuşan halklar ve ülkeler arasında dostane ilişkiler kurarak, ortak Türk kültürünü, dilini, tarihini, sanatını, gelenek ve göreneklerini araştırarak ortaya çıkarmak, geliştirmek, korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve kalıcı kılmak, Türk kültürünün sevgi, hoşgörü ve akılcılık ilkelerine dayandığının bilinci içinde, Türk kültürünün uluslararası düzeyde benimsenmesine, yaygınlaştırılmasına çalışmak, bu yolda uygarlığa, dünya barışına ve insan haklarına hizmet etmek, Türk dünyası halklarının ortak geçmişini, tarihini, dil ve edebiyatını, kültür ve sanatını bir bütün halinde ele alan bilimsel araştırmaları güçlendirmek olan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından Kazakistan’ın eski başkenti Almatı’da yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesinde, Eskişehir’in Türk Kültür Başkenti olarak ilan edilmesine yönelik öneri Zirve’de destek görmüştür.
Bu kapsamda ilk şehir olarak seçilen Eskişehir’de yıl boyunca müzik, edebiyat, plastik sanatlar, sinema, tiyatro gibi kültür ağırlıklı etkinlikler gerçekleştirilerek hem kentin kültürel altyapısına yoğun bir dinamizm ve yenileşme imkânı sağlanmış olacak, hem de kentin ekonomisinde çok ciddi bir canlanma fırsatı yakalanmış olacaktır. Bu sürecin en önemli kazanımı, Eskişehir’in bir marka kent hüviyetine kavuşması olacaktır.
Yapılacak faaliyetlerle, Türk halklarının tarihi birikiminin Türk Cumhuriyetlerinin bugünkü vizyonuyla birleşmesi, Avrasya coğrafyasında barış, istikrar ve refah ortamına katkıda bulunacak güçlü bir sinerjinin ortaya çıkması, kardeş Cumhuriyetler arasındaki işbirliğinin ileri seviyelere taşınması ve bölgesel işbirliği mekanizmalarını güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Proje çerçevesinde yer alacak tüm kültürel ve sosyal içerikli sergi, konser, gösteri, konferans, şehircilik ve turizm çalışmalarını planlamak, iletişim ve tanıtım stratejilerini tespit etmek ve bunlarla ilgili çalışmaları takip etmek, kentsel dönüşüm projelerinin oluşturulmasına ilişkin olarak ilgili kurumlara önerilerde bulunmak, kamu kurum ve kuruluşları, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve çalışmalara gönüllü katılacak gerçek kişiler ile özel hukuka tabi tüzel kişiler arasında koordinasyonu sağlamak, özetle, Eskişehir’i 2013 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak hazırlamak, 2013 yılında yapılacak etkinlikleri planlamak ve yönetmek, kamu kurum ve kuruluşlarının bu amaçla yapacakları çalışmalarda koordinasyonu sağlamak, Eskişehir ve çevresindeki il, ilçe ve köylerin kültürel altyapılarını çağdaş kentsel yaşam tarzının gereksinimlerini karşılayacak düzeye yükseltebilmek ve kültürel altyapının vazgeçilmez bir parçası olan insan unsurunun kültürel gelişimini ve genç yeteneklerin keşfedilerek kültürel üretim sürecine etkin katılımını sağlamak üzere bu Tasarı hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile, Eskişehir’i 2013 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak hazırlamak ve yapılacak etkinlikleri düzenlemekle görevli, tüzel kişiliği haiz Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansının kurulması amaçlanmaktadır. Ayrıca Ajansın organları, gelirleri, gelirlerin toplanması, nemalandırılması ve nemalandırmaya yetkili makam ile ödenek aktarımı belirtilmiştir.
Kanun kapsamına giren mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ve her türlü işlemlerde Devlet İhale Kanunu ve Kamu İhale Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı, alım, satım ve kiralama işlemleri ile yapılacak harcamalara uygulanacak usul ve esasların Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yönetim Kurulunca çıkarılan yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüş, ayrıca Yönetim Kurulunun, Ajansın mali yönetimi ve özel hesapta yer alan kaynakların kullanım ve harcama esaslarını ehliyet, rekabet, şeffaflık, eşit muamele, verimlilik ve hesap verilebilirlik çerçevesinde belirleyerek uygulayacağı hüküm altına alınmıştır.
Türk Dünyası Kültür Başkentliği uygulamasının sona ermesinden itibaren altı ay içinde tasfiye işlemlerinin tamamlanması ve Ajansın ve organlarının oluşumu, görevleri, çalışma esasları, yapılacak etkinliklerin çerçevesi ve öncelikleri, kültür ve sanat altyapı çalışmaları, organlara üye olarak katılacak kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve diğer gerçek veya tüzel kişiler ile diğer hususların Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmesi kararlaştırılmıştır.
MADDE 2- Madde ile, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa bir geçici madde eklenmiş ve Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansına yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamının gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilmesi öngörülmüştür.
MADDE 3- Madde ile, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansının görevleriyle ilgili yaptığı faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerine yönelik Kurumlar Vergisi Kanununda değişiklik yapılmıştır.
MADDE 4- Yürürlük maddesidir.
MADDE 5- Yürütme maddesidir.
______________________________________
(1) İstanbul 2010 Kültür Başkenti Hakkında Kanun tasarısı için Bkz:
http://www.musikidergisi.net/?p=1476
(2) 09 Ağustos 2011 http://www.musikidergisi.net/?p=1977