Bireysel Piyano Derslerinde “Toplu Çalışma”: Bir Deneyim Paylaşımı… Doç. Dr. Nesrin Kalyoncu


Toplam Okunma: 4005 | En Son Okunma: 23.11.2024 - 10:52
Kategori: Toplum ve Müzik

Sizlerle paylaşmayı arzu ettiğim küçük uygulamalar, “Piyano öğretmeni ve Piyano öğrencisi” ikilisinin çalışma mekânını ve deneyim alanını genişletmekte olup; ilgili süreci çeşitli açılardan, özellikle de sosyal açıdan zenginleştirmektedir. Bu çalışmaların öne çıkan özelliği, piyano derslerindeki iletişim tür ve biçimlerini artırmak iken; en önemli kazanımlarından birisi öğrencide farkındalık oluşturmaya hizmet etmesidir…

Bireysel Piyano Derslerinde “Toplu Çalışma”: Bir Deneyim Paylaşımı… Doç. Dr. Nesrin Kalyoncu

Bir süredir; kurumumuzdaki piyano öğretim elemanı sayısı yetersizliğinden dolayı, bölüm yönetiminin de talebiyle, esas alanıma ek olarak Piyano derslerini de yürütmek zorunda kaldım. Daha çok Yüksek Lisans dönemimde üzerinde ağırlıklı çalıştığım piyano eğitimi alanındaki bu ihtiyacı karşılayabilmek için, üzerime düşeni yapmaya çalıştım. Geçtiğimiz yıl itibariyle tüm piyano öğrencilerimin mezun olması, ders yükümü biraz hafifletirken; bir yandan da geçmişe bakışı beraberinde getirdi. Süreç belleğimde akıp giderken, bireysel ders biçimine eklediğim bazı başlangıç çalışmalarımız üzerinde durmayı ve bunları sizlerle paylaşmayı arzu ettim.

2001 yılında başladığım derslerde, her başlangıçta olduğu gibi, öncelikle süreci nasıl şekillendirmem gerektiği konusunu düşündüm. İskelet/çerçeve programın oluşturulması, başlangıç okullarının ve kaynakların seçilmesi, ileri düzeydeki öğrenciler için eser taraması vb. gibi alışılmış hazırlıkları tamamladıktan sonra; genel pedagojik prensipler ile metodik adımları belirledim ve diğer rutin işlemleri tamamladım.

Uzmanlık alanımda yürütmekte olduğum diğer toplu derslerde, günümüz modern pedagojisinin bize sunduğu, geleneksel ders biçimlerini zenginleştirecek çeşitli yaklaşım ve açılımlardan yola çıkıp, ağırlıklı olarak öğrenci merkezli çalışmayı temel almaktayım. Yine; biçimsel olarak “cephe dersi” olarak da adlandırılan klasik ders oturtumu yerine, katılımcıların bire-bir iletişimine ve göz kontağı kurmasına olanak tanıyan sosyal ders formlarını kullanmaya özen göstermekteyim.

Bu alışkanlıkların da itkisiyle, Piyano başlangıç derslerindeki çıkış noktam “Bireysel Piyano dersine, grupla çalışma olanağı sağlayacak sosyal formları nasıl kaynaştırabilirim?” sorusu oldu. Bu sorudaki kasıt; başlı başına bir çalgı eğitimi konsepti olan “Grup Piyano Eğitimi” uygulaması değildi kuşkusuz! Burada yapmak istediğim, bir tür işbirliğine ve toplu çalışmaya imkân veren uygulamaları ve yöntemleri olabildiğince sürece dâhil etmekti.

Bu sorudan yola çıkıp, çalgıya başlangıç aşamasına odaklanan ve ilk dönemin öğrenme sürecine yayılan çeşitli çalışmalar yaptık. Bu uygulamalar bir açıdan zaman alıyordu; fakat diğer açıdan, dönem boyunca sadece öğretmen-öğrenci ikilisinin çalışmalarını kapsayan bireysel çalgı dersinin sınırlarını genişletiyor, öğretmen ve öğrencilere yeni deneyim alanları açıyordu. Bu bağlamda yaptığımız çalışmalar şunlardı:

1. Teorik Toplu Başlangıç Dersi

• Piyano grubumda bulunan başlangıç aşamasındaki öğrencilerin tümüyle toplu bir ders yapılarak; çalgıya oturuş, el konumu, açılar vb. gibi başlangıç konuları teorik olarak işlenmiştir. Bu çalışma çember formunda gerçekleştirilmiş, filmler ve anatomik şemalar da kullanılmıştır. Böylece, özellikle öğretmeni tek tonluluğa sürükleme tehlikesi olan “her öğrenciyle aynı içeriğin tekrarının” biraz da olsa önüne geçilmiş; uygulama için bilgi alt yapısı oluşturulmaya çalışılmıştır.

• Teorik kısım bittikten sonra, aynı mekânda eşli çalışmaya geçilmiştir. Bu aşamada; mekânda piyano olmaksızın, çalgı sadece imgelenerek oturuş, bedenin duruşu, el konumlandırma vb. gibi noktalar adım adım canlandırılmıştır. Eşler yer değiştirerek bu çalışmaları sırayla yapmışlar ve birbirlerine uygulamaları ile ilgili dönütler vermişlerdir.

• İmgeleyerek uygulama / canlandırma çalışması bittikten sonra, yine çember formunda tartışma yapılmış; öğrencilerden kazanımlarını ve düşüncelerini diğer öğrencilere sözel olarak aktarmaları istenmiştir. Çalışma sonunda, öğretim üyesi dönüt ve düzeltmeleri yaparak teorik ilk dersi noktalamıştır.

• Bu dersten sonra, öğrencilerle geleneksel bireysel piyano dersine geçilmiştir.

2. Periyodik Eşli Uygulama

• Bireysel dersler başlayıp devam ederken; haftada veya -ihtiyaca göre– iki haftada bir, öğrenciler eşleştirilerek “eş zamanlı çalmayı” içeren grup dersleri yapılmıştır. Başlangıç parçalarının büyük çoğunluğu, “unisono dört el çalmaya” uygun ses alanlarına sahip olduğundan, bu uygulamanın gerçekleştirilmesi oldukça kolaydır.

• Bu çalışmalarda, performansı iyi olan ve zayıf olan iki öğrencinin bir araya getirilmesine önem verilmiştir; çünkü uygulamada önde giden öğrenci bir diğeri için örnek olabilir. Böylece, zayıf olan öğrencinin öğretmen dışında bir başka örnekten yararlanmasında da fırsat verilmiş olmaktadır.

• Bu çalışmalarda da eşlerin birbirlerine dönüt vermesi, çalışmanın ayrılmaz parçalarından birisidir.

3. Periyodik Ara Toplantılar

• Gruptaki öğrencilerle ayda bir yine toplu çalışma için bir araya gelinmiştir. Bu toplantılarda; parmak numaraları, parmak baskısı, temel çalış ve artikülasyon teknikleri, iki elin eşgüdümlü kullanımı vb. gibi ilerleyen konularla ilgili tartışmalar yapılmıştır.

• Bu toplantılarda, özellikle öğrencilerin zayıf olduğu veya zorlandığı konular masaya yatırılarak açıklamalarla pekiştirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmalar, bireysel farklılıklardan kaynaklanan yanlış anlamaların veya yanlış öğrenilmiş kavramların telafisi için de fırsatlar sunabilmektedir.

• Bu ara toplantıların eğlenceli yanlarından birisi de, küçük “quizler” içermesidir. Beş veya on soruluk quizlerde, çalışılan içeriklerle / konularla ilgili çoktan seçmeli, doldurmalı veya işaretlemeli vb. sorulara yer verilerek, kazanımların bilişsel düzeyde ifadesine de imkân sağlanmıştır.

Sizlerle paylaşmayı arzu ettiğim bu küçük uygulamalar, “Piyano öğretmeni ve Piyano öğrencisi” ikilisinin çalışma mekânını ve deneyim alanını genişletmekte ve süreci çeşitli açılardan, özellikle de sosyal açıdan zenginleştirmektedir. Bu çalışmaların öne çıkan özelliği Piyano derslerindeki iletişim tür ve biçimlerini artırmak iken; belki de en önemli kazanımlarından birisi öğrencide farkındalık oluşturmaya hizmet etmesidir. Öğrencinin bireysel çalgı eğitimi ortamında öğrendiği bilgi ve becerilerin, geniş ölçekli olarak çeşitli yöntemlerle tekrar ele alınması; sözel, dramatik, imgesel veya bedensel olarak her defasında farklı bir boyutta çalışılması bir yandan farkında olmayı teşvik ederken, diğer yandan da kalıcılığı sağlamaya hizmet edebilecek bir uygulamadır.




Hoşgeldiniz