Müzik Ögretmenliği Eğitiminde Mesleki Sosyalizasyon … Doç. Dr. Nesrin Kalyoncu

Toplam Okunma: 7272 | En Son Okunma: 21.11.2024 - 05:23 Kategori: Fikir Yazıları

Mesleki sosyalizasyon bireye bir meslek grubunun doğasına özgü duygu, düşünce, tutum, davranış biçimleri ve dünya görüşü ile geleceğe bakış, ilke ve standartların kazandırılmasıdır… Müzik öğretmenleri, onları yetiştirenler, onları mesleğe kabul eden merciler ve kabul süreçleri, bağlı oldukları yönetsel çerçeveyi vb. de kapsayan çok geniş bir alanı ilgilendirmektedir. Biz akademisyenler, bu sorunların birçoğuyla ilgili fikir ve teori üretme yükümlülüğünü taşımakla birlikte, bir kısmının çözümünden de doğrudan sorumluyuz. Hepsinden önce de, müzik öğretmeni adaylarının öğrenim sürecindeki mesleki sosyalizasyonundan…

Müzik Ögretmenliği Eğitiminde Mesleki Sosyalizasyon1 … Doç. Dr. Nesrin Kalyoncu2

Sosyalizasyon genel olarak, bireyin “birbiri ardınca katılması gereken çeşitli gruplara entegre edilmesi ve, böylece, onun, ileride toplumun kendisinden istiyeceği (sic!) şeyleri yapabilecek güce eriştirilmesi”3 olarak tanımlanmaktadır. Bir sosyal dokudaki belli ilişkiler ağında, yaşadığı toplumun değer ve normlarını içselleştirmesi, kendisinden beklenen rolleri öğrenmesi, kısaca bireyin toplumsallaştırılması sürecidir. Lempert’e göre sosyalizasyon yaşam boyu sürer; sosyal veya sosyal olarak düzenlenmiş bir çevreyle ilişkiler ve etkileşim sonucunda kişilik yapılarının gelişme, değişme ve pekişmesidir4.

Mesleki sosyalizasyon ise; bireye bir meslek grubunun doğasına özgü duygu, düşünce, tutum, davranış biçimleri ve dünya görüşü ile geleceğe bakış, ilke ve standartların kazandırılmasıdır5. Mesleki sosyalizasyon bir süreçtir; bireyin öğrenme yaşantıları yanı sıra ilgili kişi ve kurumlarla ilişki ve etkileşimleri sonucunda gerçekleşir6. Bireyin mesleğine ve işin yürütülmesine yönelik tutumları, bakışı, mesleki yeterlikleri ve mesleki kişilik yapısı, kısmen veya tamamen sürekliliği olan ve öğrenmelerine dayanan sosyalizasyon sürecinde belirlenir. Bu bağlamda mesleki sosyalizasyonu sağlayan üç ana etaptan söz edilebilir7 :

1. Ailede ve okul yaşantıları boyunca, bireyin meslek seçimini etkileyen düşünce, kavrama, tasavvur ve tasarılarını kapsayan sosyalizasyon
2. Mesleki öğrenimi ve ilgili meslek kollarından/dallarından birisine karar verme veya seçme
3. Meslek yaşamına girmeyle birlikte işin organizasyonu ve üstlenilmesiyle oluşan sosyalizasyon

Mesleki sosyalizasyon, bireyin, seçtiği ilgili mesleğin odağında yer alan ve onu çevreleyen çeşitli kazanımları edinmesiyle gerçekleşmektedir. Rochat & Lamamra`ya göre mesleki sosyalizasyonun oluşmasını teşvik eden temel noktalar şunlardır8:

1. Adayın, mesleğin talep ettiği bilgi, beceri ve yeterliklere sahip olması
2. Adaya çalışacağı kişilerle ve sosyal ilişki biçimleriyle (formal ve informal ilişkiler) ilgili bilgilerin verilmesi
3. Mesleğin yönetsel ve politik çerçevesi yanı sıra problemleri hakkında
gerekli bilgilerin verilmesi
4. Alana ve mesleğe özgü kavramları ve iletişim dilini öğrenme
5. İş dalının gerektirdiği kural, ilke ve meslek etiği vb. standartları tanıma
6. Mesleğin tarihi gelişimi hakkında bilgi sahibi olma

Günümüzde; eğitim-öğretiminden istihdamına, mesleğin icrasından meslek içi eğitim ihtiyaçlarının giderilmesine kadar pek çok konuda sorunsallarla boğuşan müzik öğretmenlerinin mesleki sosyalizasyonuyla ne kadar ve ne şekilde ilgileniyoruz? Müzik öğretmenliği mesleğini seçmeye götüren yaşantı ve kararlardan atanma sonrası sorunlara kadar uzanan süreçleri ne kadar düzenli ve sıkı takip edebiliyoruz? Müzik öğretmenlerinin mesleki bilinç oluşumunu nasıl destekliyoruz?..

Düşünceler serbest bırakılırsa şüphesiz bu sorular da artacaktır. Pek tabiî ki tüm bu sorular; müzik öğretmenleri, onları yetiştirenler, onları mesleğe kabul eden merciler ve kabul süreçleri, bağlı oldukları yönetsel çerçeveyi vb. de kapsayan çok geniş bir alanı ilgilendirmekte. Biz akademisyenler, bu sorunların birçoğuyla ilgili fikir ve teori üretme yükümlülüğünü taşımakla birlikte, bir kısmının çözümünden de doğrudan sorumluyuz. Hepsinden önce de, müzik öğretmeni adaylarının öğrenim sürecindeki mesleki sosyalizasyonundan.

21. yüzyıla müzik öğretmeni yetiştirdiğimizi iddia edebilmek için, öğretmen adaylarının sadece alana özgü donanımlarından yükümlü olmak yeterli değildir. Müzik öğretmenliği eğitiminde neredeyse tüm ağırlığı verdiğimiz müzik alan bilgisi, çalgı ve ses ile ilgili müziksel davranış yeterliklerini kazanma/kazandırma zaten temel bir zorunluluktur. Mesleki sosyalizasyon, her iş dalında olduğu gibi müzik öğretmenliğinde de mesleki kimliğin oluşmasında büyük önem taşıdığından, onun temelini atacak diğer önlemleri alma ve öğrenme yaşantılarını sağlama zorunluluğumuz da vardır. Mesleki eğitim ve sosyalizasyonla ilgili aktüel çalışmalarda, mesleki sosyalizasyon işleminin daha öğrenim aşamasında başlaması gereği özellikle vurgulanmaktadır9. Müzik öğretmenlerinin mesleki nitelikleri iş yaşamına atıldıklarında edinmelerini beklemek yerine, hizmet öncesi eğitim aşamasında bu özelliklerle donatmaya başlamak buna göre de anlam kazanmaktadır.

Müzik öğretmenliği programı öğrencileriyle yapılan bazı araştırma sonuçları, -eskiden olduğu gibi günümüzde de- öğrencilerin öğrenimin neye hizmet ettiğini ve kendilerini hangi role (sanatçı veya öğretmen rolleri) hazırlayacaklarını bilemedikleri 10; ya da bazı öğrenim yaşantılarının müzik eğitimcisi kimliğinden uzaklaştırdığını düşündükleri 11 yönündedir. Mesleki sosyalizasyonun öğrenim süreçlerinde sistematik olarak teşvik edilmesi, müzik öğretmeni adaylarında bir yandan mesleki bilinç oluşmasını diğer yandan da iş yaşamına yönelik olarak oluşabilecek belirsizlik, endişe ve kafa karışıklığının daha aza indirilmesini sağlayabilir.

Müzik öğretmeni adaylarının mesleki sosyalizasyonu öncelikle bazı anahtar öğrenmelerin gerçekleşmesine bağlıdır. Bir müzik öğretmenine sahip olması gereken temel donanımları kazandıracak ve mesleki sosyalizasyonunda adeta katalizör görevi görecek öğrenim süreci için aşağıda bazı önerilerde bulunulmaktadır.

A-Öğrenim Sürecinin Planlama ve Yürütülmesinde Yeterliklerin Temel Alınması

Müzik Öğretmenliği Lisans Programları kriterleri görünür olmayan revizyon anlayışından kurtarılıp 12 , akılcı bir biçimde Müzik Öğretmeni Yeterlikleri üzerine inşa edilmelidir. Müzik öğretmeni adaylarının öğrenim süreci bütüncül olarak bu yeterliklere 13 göre planlanıp yürütülmeli ve böylece öğretmen adaylarının mesleki sosyalizasyonuna da katkı sağlanmalıdır. Genel eğitim okulları müzik öğretmenliği temel yeterlikleri için aşağıda bir çerçeve model önerilmektedir 14:

1-Müzik Alan Bilgisi Yeterlikleri: Alan bilgisi hakimiyeti, öğretmen olabilmek için her branş için geçerli olan bir gerekliliktir. Buna göre; müzik öğretmeni adaylarının müziğin temel özellikleri, kavramları, kuramları, ilkeleri, temel öğeleri, bu öğeler arasındaki ilişkiler ve müziğin tarihsel gelişimi hakkında geçerli bilgi düzeyine ulaşmış olmaları beklenir. Bunun yanı sıra, müziğin kendi toplumumuzda ve diğer kültür çevrelerindeki şekillenişini ve işlevlerini de tanımalıdır.

2-Müziksel Davranış Yeterlikleri: Müziksel davranış alanları 15 , bireyin müziksel olarak biçimleneceği çeşitli davranış yönlerini ve düzeylerini kapsamaktadır. Müzik öğretmenliği eğitimi alan bireylerin, müzik yaratma (deneme, doğaçlama, besteleme vs); müzik yapma (bireysel ve toplulukla çalma, söyleme vs); müziksel dönüştürme (müziği devinim, dans, drama, resim vb. anlatım biçimlerine dönüştürme veya farklı ifade alanlarına özgü unsurları müziğe dönüştürme); müzik dinleme (algılama, dinleme, özümseme vs.) ve müzik üzerine düşünme (analitik, eleştirel vb. düşünme, müziğin kuramını, yapısını, stilini vb. anlama, tartışma vs.) gibi davranış alanlarında çeşitli öğrenim deneyimleri geçirmeleri hedeflenmelidir.

3-Müzik Öğretimi Yeterlikleri: Müzik öğretimi yeterlikleri, ağırlıklı olarak ders ve sınıf ortamıyla ilgilidir. Öğretmenlere, müzik alan bilgisini öğrenciye etkili olarak aktarabilmek ve müziksel beceriler oluşturabilmek için; müziksel öğrenme-öğretme sürecini planlama, organize etme, yönetme, yürütme, yönlendirme ve değerlendirmeye ilişkin öğretim bilgisi (didaktik) yeterlikleri kazandırılmalıdır. Sistematik müzik öğretimi yeterlikleri, ülkemizde en çok ihmal edilen konulardan birisidir. Oysaki bu yeterlikler, müzik alanı yeterliklerinden sonra öğretmen kimliğine hazırlayan başlıca donanımları sağlayacaklardır.

4-Öğretmenlik Meslek Bilgisi Yeterlikleri: Müzik öğretmeni adayına, öğretmenlik mesleğine özgü genel bilgi, beceri ve tutumlar kazandırılmalıdır. Bu kapsamda mesleğinin gerçekleştiği okul ortamını, eğitim politikasına ilişkin bağımlılık ve sınırlarını tanımalıdır. Yönetici, meslektaş, öğrenci ve öğrenci velileriyle iletişim ve ilişki biçimleriyle tanıştırılmalıdır. Planlı ve sistemli çalışma, sorumluluk, zamanı iyi kullanma vb. özelliklerin çalışma yaşamındaki önemini kavramalıdır.

5-Araştırma Yeterlikleri: Müzik öğretmen adaylarına; müzik alanındaki ve öğretmenlik mesleğindeki güncel eğilim ve yönelimleri takip edebilecek, bunlar hakkında sistemli bilgi toplamalarına yardımcı olacak temel araştırma becerileri de kazandırılmalıdır. Araştırma merakı, kendini yenileme ve donanımını genişletme için gereken araçlardan birisi olan araştırma ilke ve yöntemleriyle tanıştırılmalıdırlar.

6-Bireysel Nitelikler: Kişilere göre farklılıklar gösteren bireysel özellikler, müzik öğretmenlerinin mesleki başarılarını da son derece etkileyecektir. Genel bilgi birikiminin yanı sıra, güdüleyici olma, başarıya odaklanma, araştırıcı, yeniliklere açık ve üretici olma, kendi performansı üzerinde düşünme ve gelişmeye isteklilik gibi özellikler bunlar arasında sayılabilir.

Bu yeterlikler müzik öğretmenliği mesleğinin çekirdeğini oluşturmasına rağmen, mesleki sosyalizasyon sürecinin öğrenim esnasında tamamlanması mümkün değildir. Çünkü bu karmaşık kültürleme işlemi (Enculturation)16 bazı öğrenim öncesi yaşantılara dayandığı gibi, meslek örgütüne girdikten sonra da devam eder. Öğretmen yetiştirme programındaki öğrenme yaşantılarının bazıları bu süreci ağırlıklı olarak desteklerken, bazıları ise sadece giriş dersleri ve deneyimleri niteliğinde olacaktır. Bu tecrübeler bir yandan müzik öğretmeni yeterliklerini oluştururken, diğer yandan da yeterlikler toplamı bir bütün olarak mesleki sosyalizasyon için gerekli temeli, diğer bir ifade ile ön-sosyalizasyonu 17 sağlar.

Bu yeterliklerin kazandırılması, müzik öğretmenliği programına giren öğrenci kaynağının ve öğretim elemanlarının niteliklerine de bağlıdır. Öğrencilerin hazır bulunuşluk ve müziksel ön öğrenmelerinin geçerlilik düzeyinin yüksekliği, pedagojik ve didaktik alanlardaki öğrenmelere alan açacağından çok yönlü ve dengeli bir öğrenim sürecini mümkün kılabilir. Öğrencilerin motivasyon ve mesleğe yönelik bilinç düzeyleri de son derece önemlidir. Yine öğretim elemanlarının mesleki sosyalizasyonu teşvik edici yaklaşımları, yeterlik alanları arasındaki ilişkilendirmeyi de artıracaktır.

Aktüel müzik öğretmenliği lisans programı sözü edilen yeterlikleri belli ölçülerde teşvik etmesine rağmen, yine de arzu edilen dü
zeyde olduğunu söylemek zordur18. Müzik alan bilgisi derslerindeki indirgeme ve gelişigüzellik yanı sıra öğretim bilgisi derslerinin müzik alanıyla ilişkilendirilmemesi en önemli eksiklerdendir19. Mesleki sosyalizasyon sürecinin sağlıklı işleyebilmesi için öncelikle bu problemlerin çözümü şarttır. Ayrıca bizlerin, özellikle öğretim bilgisi derslerine sahip çıkması gerekir; bunları “Eğitim Bilimleri öğretim elemanlarının bize yük olmadan nasıl olsa yürüttükleri dersler” olarak görmeye devam edemeyiz. Öğretim bilgisi yeterlikleri alan öğretimi uzmanlarınca kazandırılması gerektiğinden, öncelikle Müzik Öğretimi Uzmanlarını yetiştirmemiz gerekmektedir. Yine, Müzik Öğretmenliği Lisans Programlarında pedagojik dersleri yürüten Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim elemanlarından da, alanla bağ kurmalarını sağlayacak “Müzik” sertifikaları talep edilmelidir.

Mesleğe hazırlama sürecinin iyi işleyebilmesi için; müzik öğretmenliği eğitiminde hedef kitlenin belirgin olması, öğrenim içeriklerinin buna uygun seçilmesi ve düzenlenmesi gerekir. Merkezi Müzik Öğretmenliği Lisans Programı’nı incelediğimizde, hedef kitlenin açık olarak belirtilmediği ve derslerin genel olarak tanımlandığı görülmektedir. Bu durumda hangi eğitim kademesine müzik öğretmeni yetiştirdiğimiz sorusu yanıtsız kalmaktadır. Bu belirsizlik ortadan kalkmadığı sürece, “her derde deva öğretmenler” yetiştirdiğimize inanabiliriz!

Müzik öğretmenlerinin mesleğe atanma kriterleri konusu da oldukça problemlidir. Mesleğe giriş, 21. yüzyılda da geçerliliğini koruyan başarı, verim ve rekabet gibi kavramlar tarafından belirlenmektedir. Buna rağmen, müzik öğretmenlerinin seçilme kıstasları öğrenim içeriklerine uygun olarak düzenlenmemiştir20. Mevcut seçme sistemi, yani Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), sadece bilişsel düzeyde ve alan dışı öğrenmelere göre düzenlendiğinden, dengeli bir ön-sosyalizasyon süreci geçiren müzik öğretmeni adaylarını kolaylıkla elemektedir. Müzik alan bilgisine sahip, müziksel davranışları gelişmiş, mesleği tanıyan ve öğretim yeterlikleri kazanmış adaylar yerine; sadece genel kültüre ve pedagojik bilgiye sahip adaylar da seçilebilmektedir. Müzik öğretmeni nitelikleri açısından sakıncalar doğuran bu sorunun da, ilgililer tarafından, müzik öğretmenliği eğitimi alan bireylerin mesleki sosyalizasyonuna uygun olarak acilen çözülmesi gerekmektedir.

B-Okul Uygulamalarının Amaçlı ve Düzenli Yürütülmesi

Öğrenim esnasındaki okul yaşantıları/deneyimleri; müzik öğretmeni adaylarının müziksel, pedagojik ve didaktik öğrenme bileşkelerini yaşama geçirmelerine imkân veren ve mesleki kimliklerinin oluşumuna katkı sağlayan uygulamalardır. Aynı zamanda, esasen biz akademisyenlerin “ne ürettiğimizi” görüp kendimizi de değerlendirmemize fırsat verirler. Buna karşın; gözlemlerimize dayanarak, bu uygulamaların çoğu kez uzmanlarca yürütülmediğini, herkesin yapacağı işlerden birisi gibi görüldüğünü, birçok bölümde tek bir öğretim elemanının üzerine yıkılarak adaylarla derinlemesine ilgilenilmediğini ve böylece de okul uygulamalarında hedeflenen kaliteye ulaşılamadığını söylemek mümkündür. Oysa bu uygulamalar meslek ortamıyla ilk karşılaşmalar olduğundan; uzman rehberlere ihtiyaç duyulan, sistematik olarak planlanıp ciddiyetle yürütülmesi gereken öğrenim yaşantılarıdır.

Kneier’e göre öğrenim sürecindeki uygulamalar, öğrenim ve meslek hayatı arasında önemli bir köprü oluşturmakta; öğretmen adayının “öğrenimi esnasında kendisini mesleğinin icrasına hazırlayıcı anahtar öğrenmelerinin” farkına varmasını sağlamaktadır21. Yine deneyimler, adayın ekstra işlevsel beceriler kazanmasını ve ikileme düşürecek durumlar karşısında hazırlıklı olabilmesini de sağlamakta; bunların eksikliği meslek yaşamına girişte bazı zorlukları beraberinde getirmektedir. Barışeri de, okul uygulamalarının müzik öğretmen adaylarının okul kültürü algıları üzerinde oldukça etkili olduğunu ve algılarını değiştirdiğini tespit etmiştir22.

Bu sebeplerden dolayı; 1998 programında üç dönem iken, son programda iki dönem olarak öngörülen okul uygulamalarının çok iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerinin içerikleri, müzik öğretmen adayının okul ortamını öğretmen gözüyle incelemesi; öğrenci, meslektaş ve yöneticilerle karşılaştırılması ve iletişimde bulunması; okul işleyişinin yönetsel çerçevesini tanıması; ağırlıklı olarak da mikro ve makro müzik öğretimi denemelerinde bulunabilmesini sağlayacak şekilde çeşitlilik içermelidir23.

Bu uygulamalar, birkaç öğretim elemanının denetiminde küçük gruplar halinde sürdürülmeli, böylece öğrencilerle detaylı olarak ilgilenilmelidir. Öğretmen adayının yaptığı uygulamaların dönütleri, okulun müzik öğretmeniyle işbirliği içerisinde hem uygulamadan sonra “yerinde”, hem de “süreç sonunda” mutlaka verilmeli; adayın yaptığı uygulamalar öğretmen rolleri perspektifinden olumlu bir yaklaşımla kritize edilmelidir.

Öğrencilerden talep edilen uygulama çalışma dosyaları gereksiz yasa ve yönetmeliklerle doldurulmamalı, öğrencilerin özgün çalışmalar hazırlamalarına imkân verilmelidir. Örneğin, özgün ders gözlemleri; program, ders kitabı veya dağarcık analizleri; okuldaki günlük yaşamı çeşitli açılardan değerlendiren yazılar; özgün materyal, ders planı ve çalışma yaprakları; problem odaklı görüşme örnekleri talep edilebilir. Mesleğin yönetsel çerçevesini ve etik standartlarını tanıyabilmeleri için gereken yasa, yönetmelik ve diğer dokümanlar ise amaçlı olarak talep edilmelidir; yani adayların meslek yaşamlarında gerçekten başvurup yararlanabilecekleri dokümanlar istenmelidir. Uygulama dosyalarının, öğretim elemanı için değil “öğrencinin kendisi” için hazırlandığı unutulmamalı ve dosyalar öğrenciye dönütleriyle birlikte mutlaka iade edilmelidir.

Zorunlu uygulamaların yanı sıra, üniversite-okul işbirliğinde yapılacak ortak etkinlikler de mesleki sosyalizasyonda destekleyici ve motive edicidir. Zaman ve koşulların uygun olduğu durumlarda, öğretmen adaylarının okullarla ortak müziksel aktiviteler yapması da teşvik edilmelidir.
_________________________________________
1 Bu çalışma, yazarın 1–3 Kasım 2004 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi’nde düzenlenen Musiki Muallim Mektebi’nin Kuruluşunun 80. Yılı Etkinlikleri kapsamında, “21. yy. Türkiye’sinde Müzik Eğitimi ve Öğretiminde Yeni Arayış ve Yaklaşımlar Paneli”nde sunduğu bildiriden geliştirilmiştir.
2 Müzik Pedagogu, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Üyesi, EAS Türkiye Ulusal Koordinatörü,

3 P. Foulquié (1994): Pedagoji Sözlüğü. (Çeviri: Cenap Karakaya), İstanbul, s.457s.

4 W. Lempert (2006): Berufliche Sozialisation: Persönlichkeitsentwicklung in der betrieblichen Ausbildung und Arbeit. Baltmannsweiler.

5 C. Dubar (1996): La socialisation: Construction des identités sociales et professionnelles. Paris.

6 Bkz. D. Ulusoy (1994): Sosyalizasyon. Sanat Alanında Meslek Tercihi ve Aile: Konservatuar Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Ailelerinin Sosyo-Sanatsal Özellikleri. Ankara.

7 Bkz. Lempert, ibid; Ulusoy, ibid.

8 S. Rochat, N. Lamamra (2004): “Sozialisierung der Lernenden.” Panorama. 2004/4, s. 21–23.

9V. Çelik (1998): “Alan Dışından Gelen Sınıf Öğretmenlerinin Örgütsel Sosyalizasyonu.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 1998/14, s. 191–208; Rochat & Lamamra, ibid.

10 N. Şentürk (1994): “Müzik Öğretmenliği Programındaki Uygulama Dersleri ve Çevre İlişkileri.” Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Özel Sayı 1, s. 195–203.

11 S. Çevik (2004): “Yürürlükteki Müzik Öğretmenliği Lisans Programı Tasarısına İlişkin Görüşler Öneriler.” 1924–2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu. s. 46–62, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.

12 Bu konuda bkz. N. Kalyoncu (2005): “Eğitim Fakültelerinde Uygulanan Müzik Öğretmenliği Lisans Programının Revizyon Gerekçeleriyle Tutarlılığı.” Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25–3, s. 207–220.

13 Öğretmen yeterlikleri hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. M. Sands, D. A. Özçelik, J. Busbridge ve D. Dawson (1997): Okullarda Uygulama Çalışmaları. İlköğretim. Ankara; Ö. Demirel (2002): Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. 3. Basım, Ankara; Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2002): Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara; A. Uçan (2006): “Müzik Öğretmenliği Yeterlikleri.” Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 26–28 Nisan 2006, Pamukkale Üniversitesi, Denizli; MEB (2008): Müzik Öğretmeni Özel Alan Yeterlikleri. Ankara.

14 N. Kalyoncu (2004): “Müzik Öğretmeni Yeterlikleri ve Güncel Müzik Öğretmenliği Lisans Programı.” 1924–2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu. s. 510–525, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.

15D. Venus (1984): Unterweisung im Musikhören. 2. Basım, Wilhelmshaven.

16Kavram hakkında bkz. B. Güvenç (1991): İnsan ve Kültür. 5. Basım, İstanbul, s. 122ss.

17C. Kneier: Über die berufliche Sozialisation von Hochschulabsolventen: Eine empirische Untersuchung über den Zusammenhang von Praxiserfahrung während der Hochschulzeit und dem Eintritt in das Unternehmen. <>, (11.10.2005).

18 Bkz. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (1998 & 2006): Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans
Programları. Ankara.

19 Ayrıntılı bilgi için bkz. Kalyoncu 2004 & 2005.

20Bu konuda ayrıca bkz. E. Tufan (2009): “Müzik Öğretmenliği Programlarının KPSS Sonuçları Doğrultusunda Birbirleriyle ve Eğitim Fakültelerinin Diğer Öğretmenlik Programları İle Karşılaştırılması.” Tarman, S. (Edt.): 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirileri. Müzik Eğitimi Yayınları, Ankara, s.235–250.

21 Kneier, ibid.

22N. Barışeri (2010): “Music Teacher Candidates’ Perceptions of School Culture.” Kalyoncu, N., Erice, D., Akyüz, M. (Edt.): Music and Music Education within the Context of Socio-Cultural Changes. Müzik Eğitimi Yayınları, Ankara, s. 57–68.

23 Bir uygulama örneği için bkz. N. Kalyoncu, N. Sazak (2006): “Müzik Öğretmenliği Eğitiminde Okul Deneyimi. Bir Uygulama Örneği.” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, s. 1–12.

Hoşgeldiniz