Yaşayan İnsan Hazineleri…


Toplam Okunma: 5926 | En Son Okunma: 23.11.2024 - 11:08
Kategori: Değerlerimiz, Haberler

Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumunun (UNESCO) somut olmayan kültür mirası çalışmaları kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Türkiye’nin 2010 yılı ‘Yaşayan İnsan Hazineleri’ adaylarını sipsi yapımcılığı, bağlama, Kaval, Aşıklık, cam boncuğu, ebru, tezhib, dokumacılık, kıspet, yazma sanatı, çini sanatı gibi alanlardan belirledi. UNESCO’nun, ‘Yaşayan İnsan Hazineleri Listesi’ne aday gösterilecek olan, aşağıda isimlerini verdiğimiz kişiler dünyamızın ortak mirası olarak değerlendiriliyor…

Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Mahmut Evkuran  ‘Yaşayan İnsan Hazineleri” kavramının, somut olmayan kültürel mirasın belli unsurlarını yeniden yaratmak ve yorumlamak açısından gerekli bilgi ile beceriye yüksek düzeyde sahip kişileri anlattığını, Kuşaktan kuşağa aktarılan bu mirasın, toplulukların ve grupların çevreleriyle, doğayla ve tarihleriyle etkileşimlerine bağlı olarak, sürekli biçimde yeniden yaratıldığını, kimlik ve devamlılık duygusu verdiğini, böylece kültürel çeşitliliğe ve insan yaratıcılığına duyulan saygıya katkıda bulunulduğunu dile getiriyor.

Taraf devletler somut olmayan kültürel mirası korumak ve tesbit amacıyla kendi toprakları üzerindeki kültürel miras envanterini hazırlıyor, Bu envanterler düzenli olarak güncelleştiriliyor.

Yaşayan İnsan Hazineleri:

“ustalığını 10 yıldır icra ediyor olması, sanatını usta-çırak ilişkisi ile öğrenmiş olması, bilgi ve becerisini uygulamadaki üstünlüğü, konusunda ender bulunan bilgiye sahip olması, kişi veya grubun yaptığı işe kendini adamışlığı, kişi veya grubun bilgi ve becerilerini geliştirme yeteneği (sanatının toplumla buluşmasını sağlayacak yenilikler içermesi), kişi veya grubun bilgi ve becerilerini çırağa aktarma becerisi (bir çırak yetiştirmiş olması)”

gibi ölçütlere göre belirleniyor.

Türkiye’de somut olmayan kültürel mirası envanterleme çalışmaları, illerde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yürütülüyor. Kurullar, folklor araştırmacıları tarafından hazırlanan kendi illerindeki yaşayan insan hazinesi aday önerilerini, gerekli formları doldurmuş halde periyodik olarak yılda iki kez Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’ne gönderiliyor. İllerden gelen veriler Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde oluşturulan uzmanlar Komisyonu’nda değerlendirilmesi sonucunda yaşayan insan hazinesi olarak ilan edilecekler tespit ediliyor ve Bakanlık makamına onaya sunuluyor.

Türkiye’nin 2010 yılı ‘Yaşayan İnsan Hazineleri’ aday isimleri:

Neşet Ertaş (Abdallık Geleneği-Halk Ozanlığı),
Yaşar Güç (Anadolu’da icra edilen hortlama kaval-dilli dilsiz),
Halime Öğüt (Anadolu’da yaşayan sipsi ve dilsiz kaval),
Mehmet Bedel (Sipsi Yapımcılığı ve İcrası),
Bekir Tekeli (Bağlama yapımcısı),
Maksut Koca (Aşıklık),
Ali Rıza Ezgi -İzmir (Aşıklık),
Veli Aykut (Aşıklık-Zakirlik),

İrfan Şahin-Biga/Çanakkale (Kıspet yapımcısı),

Mahmut Sür (Cam boncuğu),
Mehmet Gürsoy (Çini sanatı),
Emine Karadayı (Dokumacılık ve doğal boyamacılık),

Cemil Kızılkaya (Yazma sanatı),
Uğur Derman (Tezhip),
Hasan Çelebi (Hüsn-ü Hat),
Fuat Başer (Ebru sanatçısı).




Hoşgeldiniz