Asansör Müziği ve Toplum Müziği Uzmanları… Ayhan Sarı
Toplam Okunma: 6912 | En Son Okunma: 21.11.2024 - 15:07
Asansör müziği deyimi Türk müziği literatürüne yazısal olarak girmiş bir deyim değil. Bu nedenle de pek kullanıldığı söylenemez. Metroda, asansörde, bekleme salonlarında, yürüme koridorlarında, kimi cafelerde, açık alan parklarında yani belli bir süre bulunulan, diğer bir deyimle “insanların toplum içindeyken kendi başlarına olduğu anda dinlemeye uygun olan müziğe” asansör müziği diyoruz . Yoksa sadece asansörde dinlenen müziğe değil…
Ekşi Sözlük ve İtü Sözlük’te genellikle “asansör hoparlöründen çalınan müzik, içiboş müzik, müziğe hakaret vb” şeklinde notlar düşülmüş. Bunlardan bazıları:
“Büyük otellerin ya da büyük şirketlerin asansörlerinde olur. Normal apartman asansörlerinde sessizlik hakimdir…”
“Şu güzelim dilimizdeki en beğendiğim müzik tanımlayan kelime grubu. Bu kadar güzel anlatılabilir bir müzik türü iki kelimeyle. özellikle atmosferik metal, ultra progressive endüstriyel jazz gibi kavram karmaşası yaşayan müzik dünyasının medar-i iftiharı…”(1)
“Asansör müziğini espri olarak kullanan ilk kişi Bill Cosby dir. Jenerikte iki saat bu müzik eşliğinde danseder sonra, kim açtı bu asansör müziğini felan der. Süpper bi hakaret biçimidir…”
“Müzikten anlamayanlarin ‘oh valla bayılıyom şu müziğe, çok dinlendirici’ şeklinde dinledikleri abuk müzikler.”
“Kaybeden müzisyenlerin müzikleridir onlar…”(2)
Görüldüğü gibi “toplumla iç içe ama toplum içselliğinden uzak bir müzik türü” olarak algılanıyor. Toplum ile iç içeliği dikkate alındığında üzerinde durulması gereken bir konu…
* * *
Kent yaşamı günlük akışında zorunlu olarak birbirini tanımayan insanları bir araya getiriyor.
Müzik, birbirini tanımayan ama kısa süreliğine de olsa yan yanalık yaşayan bu fertleri o kısa anda birbirine sevgi ile bakmayı sağlayabilecek olan önemli ögelerden biridir. Çünkü müzik diğer sanat dallarından farklı olarak her yerde paylaşılabilen tek sanat dalıdır.
Bu paylaşma anında dinlenilen müziğin tesbiti ise henüz farkına varılamamış ayrı bir uzmanlık alanıdır.
Çünkü yukarda aktardığımız halk yorumlarından anlaşıldığı üzere sözkonusu yer ve anlarda topluma dinletilmek üzere seçilen müziğin isabetsiz olması durumunda ters etki yapma olasılığı da vardır. Bu müziğin repertuarını seçme sorunu bugüne değin senfonik müzik temalarından oluşmuş bir gözdedağar veya new age müziği ile çözümleniyor veya çözümlendiği sanılıyor, yerel müzik ögeleri dikkate alınmıyordu.
Yaşanılan ülkenin yerel müziklerinin de özgürce harmanlandığı sentezlerin oluşabilmesi, somut olarak ortaya çıkabilmesi, bestelenebilmesi; eğitimli müzisyenlerin, klasik müzik klişelerinden kurtulup özgürleşebilmesi ve bunun sonucunda edineceği özgüvenle mümkündür.
Yukardaki tanıma uygun müzisyenlerin çoğalması, çevrelerindeki eğitimsiz müzisyenlerin içindeki yaratıcı gücü de ortaya çıkaracak, en önemlisi de bu içsel müzik sentezini kayıt altına alma sonucunu da bereberinde getirmiştir/getirecektir.
Ait olduğu toplum içinden yetişmiş özgür müzisyenin içinden gelen müziği kayıt altına alması ve bu müziğin ortak yaşam alanlarında paylaşılması, insanların toplumsal birlikteliğindeki rahatlama ihtiyacını sağlıyan etkenlerden biri olabilecektir.
Sözkonusu kamu alanlarında duyulan müzik, genelllikle sesi açılmış “çıs-tak müziği” dir ki çoğu insanımızı durup dururken geren ögelerdendir.
Durumun toplumsal bir sorun olduğunu düşünüyoruz..
Ortak yaşam alanlarında insanların gerici değil, rahatlatıcı müziğe ihtiyaçları vardır. Sosyal alanlarında rahatlayamıyan insanların çoğunlukta olduğu toplumların her zaman kavgacı insanları barındıran toplumlar olduğu düşünülmektedir.
Denebilir ki: “Ekonomik ve sosyal yaşam düzeyi olarak rahatlıyamıyoruz, bari ortak yaşam alanlarımızda müzikle rahatlayalım.”…
Bunun için önce:
“Toplum Müziği Uzmanları” yetiştirilebilir.
Böylece müziğimize/müzikoloji bölümü mezunlarımıza yeni bir iş kolu kazandırılmış olacaktır…
* * *
Bir “BABAZULA” müziğine ne dersiniz?..
__________________________________
(1) http://www.itusozluk.com/goster.php/asans%F6r+m%FCzi%F0i
(2) http://www.eksisozluk.com/show.asp?t=asans%C3%B6r%20m%C3%BCzi%C4%9Fi