Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Dinar Belediyesi İşbirliğinde Uluslararası 1. Marsyas Kültür Sanat ve Müzik Festivali…
Toplam Okunma: 7240 | En Son Okunma: 22.11.2024 - 05:14
Dünyada ilk müzik yarışmasının yapıldığı yer Anadolu topraklarımızda… Bu yeri hepimiz yakından tanıyoruz. Afyon’un Dinar ilçesi. Çoğumuz imgeleminde bandosuyla bilinir. Oysa Dinar’ın asıl bilinmesi gereken tarihsel / sanatsal özelliği Dünyadaki ilk müzik yarışması’nın bu kentimizde yapılmış olmasıdır. Yarışma yapılmıştır ama günümüze kalan, Apollon ile Marsyas arasında geçen yarışmada Marsyas’ın lehinde oy kullanan Kral Midas’a Apollon’un ettikleri olmuştur… Böylesine önemli tarihsel değerlerimiz Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Dinar Belediyesi tarafından 6-11 mayıs arasında hem sempozyum, hem klasik müzik etkinlikleri, hem de eğlenceler şeklinde Türkiye kültür hayatına aktarılıyor…
MİTOLOJİDE MARSYAS EFSANESİ
Hititlerden Aka-İyon, Frig, Kimmer, Pers, Roma, Bizans ve Türklere kadar birçok Anadolu uygarlığından izler taşıyan Dinar ( Kelania –Apameia ), tarihin ilk müzik yarışmasının yapıldığı yer olarak kabul edilir.
Dinar ve civarında bulunan, Geç Helenistik döneme tarihlenen çok sayıda sikke üzerinde, flüt çalan Marsyas’ ın resmedilmiş olması da buna kanıt olarak gösterilir. Dinar’ da her yıl gerçekleştirilen “Marsyas Kültür, Sanat ve Müzik Festivali ” Antik Çağ’ ın bu mitsel anıyı ve müzik geleneğini sürdürmeyi amaçlıyor. Efsanenin detayları, kimi kaynaklarda farklılık gösterse de genel kanı, Dinar sınırları dahilinde yer alan ve Büyük Menderes (Maiandros )Nehri’nin kaynaklarından birini oluşturan Suçıkan Mevkii’ nin (eski adı ile Apameia’ nın), Marsyas ve Apollon arasındaki yarışmanın gerçekleştiği ve sonrasında Marsyas’ ın derisinin yüzüldüğü yer olduğu yönündedir.
Genel kabul görmüş söylene göre; kırların, çobanların ve sürülerin tanrısı, koruyucusu olan Tanrı Pan bir gün Büyük Menderes Nehri’ nin kaynağında, Eldere Gölü’ nde bir su perisini çırılçıplak yıkanırken görür. Ona sarılmak ister. Kız kaçar Pan kovalar. Peri gölden yardım dilendiğinde, kıza acıyan Göl onu bir kamışa dönüştürür. Pan kamışlardan değişik uzunluklarda parça kesip onları bal mumu ile birbirine bitiştirir. Böylece Eldere Gölü’ ndeki sazlardan, ilk flütü icat etmiş olur. Onu her çaldığında peri kızı ile dudak dudağa öpüştüğü, flütün sesinin de onun sesi olduğu sanrısına kapılıp gider. Marsyas, Frigya’ nın Kelanai ( Dinar ) kentinde doğar, ilk gençliğinde Frig Tanrısı Pan için ilahiler yazar, besteleriyle Frigya’ nın seslerine can verir ve her geçen gün müziğe daha güçlü bir tutkuyla bağlanır.
Sonraları; Pan’ ın yedi kamışı birbirine bitiştirerek oluşturduğu flüt yerine, bir kamışa yedi delik açarak, kendi çaldığı Pan flütü icat eder. Bu flüt ise Marsyas’ ı kısa süre içinde ünü yörede her yere yayılan bir müzisyene dönüştürür. Öyle ki bu ün, güzel sanatların ve müziğin tanrısı Apollon’ a kadar ulaşır. Bunu bir meydan okuma gibi değerlendiren Tanrı Apollon, Marsyas’ı halkın ve su perilerinden oluşan hakemlerin huzurunda bir yarışmaya davet eder. Sadece ikisi arasında yapılacak olan bu yarışma sonucunda ise, kazanan taraf diğerine dilediği cezayı verebilecektir.
Frig Kralı Midas’ın başkanlığında üç kişilik hakem heyeti ve halkın önünde yarışma başlar. Önce Apollon lir’i ile tanrısal ezgileri olan, kusursuz bir müzik ziyafeti sunar. Sıra kendisine geldiğinde; Marsyas flütü ile tanrıların karşısına dikilir ve ezgileriyle, Tanrı Apollon’ un lirinden aşağı kalmadığını ispat eder ve dinleyenleri büyüler. Midas, oyunu Marsyas’ a verirken, su perileri Tanrı Apollon’dan korktukları için oylarını Apollon lehine kullanırlar ve yarışmanın sonucu berabere ilan edilir çünkü başkanın oyu iki oy gücündedir.
Apollon’ un bir ölümlü ile berabere sayılması düpedüz hakarettir müziğin tanrısı için. Hırsla lirini ters çevirip aynı melodiyi çalmaya başlar ve aynını yapması konusunda Marsyas’ a meydan okur. Flütü tersten çalamayacak olan Marsyas böylece yenilmiş olur. Yarışmanın kazananı Apollon, anlaşmaya göre Marsyas’a çok ağır bir ceza verir. Derisini yüzdürüp onu Suçıkan’ da bir köknar ağacına astırır. Derler ki, “Marsyas’ın ölümüne ağlayan doğa, Suçıkan kayalıklarını oluşturmuştur.” Tıpkı Marsyas gibi, Midas da Apollon’ un gazabından kurtulamayacaktır. Apollon,kulaklarının iyi duymadığı, insan kulağını hak etmediği gerekçesiyle Midas’a lanetini savurur : “O kulakların eşek kulağı gibi uzasın, kıllarla dolsun!” Apollon’ un laneti kısa sürede kendini göstermeye başlar. Midas o günden sonra ayıbını Frigce’ de ‘kasket’ denilen şapkanın altında saklamak zorunda kalır.
Böylece günler günleri kovalar ve traş olması gereken gün geldiğinde, berberi Midas’ın kulaklarını görür ve hiç kimseye anlatmaması koşuluyla yaşamasına izin verilir. Bu sır uzunca bir müddet berberin içini kemirir durur. Sonunda birine anlatma ihtiyacına dayanamaz ve Suçıkan’ da ıssız bir köşede derince bir çukur kazıp Midas’ın sırrını oraya fısıldar ve sırrı gömer. Gün gelir çukurun üstünde sazlar biter, etrafa yayılır. Rüzgârlarla beraber salınan sazlar, bir yandan Marsyas’ın çaldığı ezgileri Frigya’ nın her köşesine taşırken; bir yandan da Kral Midas’ın sırrını fısıldar : “Midas’ın kulakları eşek kulağı… Midas’ın kulakları eşek kulağı…”
SEMPOZYUM PROGRAMI:
07 MAYIS 2010 CUMA
AÇILIŞ KONUŞMALARI 09.30
Saffet ACAR/DİNAR BELEDİYE BAŞKANI
Doç. Dr. Artay YAĞCI/AKÜ DEVLET KONSERVATUVARI MÜDÜRÜ
Yrd. Doç. Dr. Uğur TÜRKMEN/SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU BAŞKANI
I. OTURUM 10.00/12.00
OTURUM BAŞKANI / PROF. DR. FIRAT KUTLUK
Prof. Dr. A Bülent ALANER Anadolu Üniversitesi Frigya’dan Günümüze Anadolu’da Müzik
Doç. Dr. Taciser SİVAS Anadolu Üniversitesi Kral Midas’ın Ülkesi: Mitoslardan Gerçeğe Frigler ve Frig Uygarlığı
Öğr. Elm. Seyran GAFAROV Afyon Kocatepe Üniversitesi Klenai’nin İcracılık Gelenekleri
II. OTURUM 13.30/15.30
OTURUM BAŞKANI / PROF. DR. AYŞE MERAL TÖREYİN
Prof. Ş. Şehvar BEŞİROĞLU İstanbul Teknik Üniversitesi Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetleri Tarihi İçinde Nefesli Çalgılar
Doç. Dr. F. Reyhan ALTINAY Ege Üniversitesi Dinar Halk Müziğinin Anayasası: Kerem Havaları
Öğr. Gör. Okan Murat ÖZTÜRK Başkent Üniversitesi Afyon Türkülerinin Makamsal Özellikleri
Mehmet ÖZALP Avukat-Araştırmacı Marsyas Efsanesi
Prof. Dr. Thomas DREW-BEAR Université Lyon 2, Emekli Tarih Bölümü Başkanı Frig Kitâbeleri
08 MAYIS 2010 CUMARTESİ
I. OTURUM 10.00/12.00
OTURUM BAŞKANI / PROF. DR. A. BÜLENT ALANER
Prof. Dr. Fırat KUTLUK Dokuz Eylül Üniversitesi Yeni Bir Müzik Kültürü (mü?)
Sıtkı (Usta) OLÇAR Sanatçı Frig Vadileri
Doç. Dr. Hakan SİVAS Anadolu Üniversitesi Frig Vadilerinde Geçmişe Yolculuk
Yrd. Doç. Dr. Sibel PAŞAOĞLU Trakya Üniversitesi Antik Grek Modlarının Anadolulu Kökenleri
Yrd. Doç. Dr. Selim PULLU Afyon Kocatepe Üniversitesi “Yazılı Antik Kaynaklar Işığında Dinar’ın Konumu ve Önemi”
II. OTURUM 13.30/15.30
OTURUM BAŞKANI/PROF. Ş. ŞEHVAR BEŞİROĞLU
Prof. Dr. Latife SUMMERER Münih, Ludwig-Maximilian Üniversitesi
Doç. Dr. Alexander von KIENLIN Eth- Zürich Üniversitesi “Marsyas, Midas Ve Menderes. Kelainai /Apameia Kibotos´Da Yeni Arkeolojik Araştırmalar”
Yrd. Doç. Dr. Mustafa ONER UZUN Afyon Kocatepe Üniversitesi Afyonkarahisar Türkülerinde Şiirsel Yapı
Doç. Dr. Hüseyin YALTIRIK TRT Sanatçısı-Araştırmacı Dinar Halk Türkülerinde Konu, Dizi ve Tartım
Mehmet Ertan YILDIZ Akdeniz Üniversitesi Eski Çağ ve Dilleri Bölümü Doktora Öğrencisi Dinar’ın Eski Çağ Döneminde Epigrafik Ve Edebi Metinler Işığındaki Tarihi
Festival internet ana sayfası:
http://www.marsyasfestivali.com/web1/
Konserler için bkz:
http://www.marsyasfestivali.com/web1/konsergunsanatci.htm
Uluslararası Flüt Yarışması için bkz:
http://www.marsyasfestivali.com/web1/uluslararasiflutyarismasi.htm
Sempozyum için bkz:
http://www.marsyasfestivali.com/web1/sempozyum.htm